GUSTAVE GARRIGOU

Gustave Garrigou, ao que alcumaban polo seu refinado aspecto “O Dandy”, naceu en Vabres- l´Abbaya, Aveiron (Francia), o 24 de setembro de 1884. Faleceu en Esbly (Francia) aos 78 anos o 28 de xaneiro de 1963.

Foi un ciclista profesional francés dos mellores da súa época, tanto en carreiras dun día como por etapas. Participou en oito Tour de Francia e sempre terminou entre os cinco primeiros, sendo o seu principal mérito a vitoria final en 1911. Das 117 etapas que correu, entrou 96 veces entre os 10 primeiros e 65 entre os 5 primeiros.

Di a lenda que o Tour de Francia de 1911 decidiuse por culpa dun bidón que afundiu as esperanzas do modesto Paul Duboc cando voaba cara á vitoria na etapa reina dos Pireneos. A carreira transformouse entón nunha película de cinema negro. Estendeuse a teoría de que o ciclista fora envelenado e as sospeitas recaeron en Gustave Garrigou, líder da proba nese momento e que soñaba con alcanzar o seu primeiro triunfo no Tour tras estar preto catro anos seguidos.

Nun pelotón formado por xente de orixe humilde, fillos de campesiños, obreiros sen fortuna e raparigos que vían no ciclismo unha remota posibilidade de abandonar a pobreza, a presenza de Gustave Garrigou resultaba algo estraña. Proviña dunha familia que rexentaba varios negocios e os seus modais pouco tiñan que ver cos dos seus compañeiros de profesión. El e os seus nove irmáns gozaban de comodidades que estaban vedadas para a maioría de xente do seu tempo e iso nun mundo como o do ciclismo non pasaba inadvertido.

A súa conduta tampouco lle axudaba a disimular. Non tardaron en alcumarlle o dandy. Daba razóns para iso. Nas edicións que correu do Tour de Francia nunca se presentou na saída sen pasar antes pola barbería. Alí retocábanlle o bigote para que lucise perfectamente aliñado, repasábanlle o flequillo e consentíanlle as uñas que horas despois acabarían negras por culpa do po e a suor. Chegaba á liña de meta feito un pincel, vestido case sempre con jerseis de la de pescozo alto cos que pretendía realzar a súa figura. Non deixaba un cabo solto no relativo á súa presenza. Antes de comezar o Tour enviaba bolsas con roupa nova, branca a poder ser, a todas as cidades nas que se detiña a carreira (a comezos do século XX as etapas disputábase cada dous días e os corredores tiñan un día de descanso entre elas). Non era de estrañar por tanto que Garrigou non fose un tipo excesivamente popular entre o resto de ciclistas, máis habituados a sobrevivir co pouco que tiñan. Para eles, excesos como o do perruqueiro ou os numerosos jerseis de la que lucían eran luxos aos que non podían acceder. O dandy era o máis suave que podían elixir como alcume.

Pero Garrigou era un gran ciclista que se estrelou contra o seu soño de gañar o Tour de Francia. Fora segundo en 1907 e 1909, terceiro en 1910, cuarto en 1908. Nun tempo en que se corría por puntos (algo que estaba preto de desaparecer porque ese sistema cada vez tiña máis detractores), a súa versatilidade era unha das suas grandes armas. Na edición de 1911, con 27 anos ao lombo, xa non quedaban moitas máis ocasións para alcanzar a cima do ciclismo mundial aínda que para iso debía superar aos grandes daquel tempo como Octave Lapize, François Faber, Petit-Breton, Eugene Christophe, Emile Georget, Louis Trousselier ou ao sorprendente Paul Duboc que se convertería no gran animador da carreira e no protagonista dunha accidentada etapa que convertería aquela edición nunha longa noticia de sucesos.

Como outras veces a carreira converteuse nunha proba de eliminación. Garrigou púxose líder tras gañar a primeira etapa que finalizaba en Dunkerque, unha xornada que se cobrou ao primeiro ilustre. Petit-Breton sufriu unha caída e xa non puido regresar á proba. Na terceira etapa é Octave Lapize o que chega desfondado e decide non tomar a saída na seguinte xornada na que xa asomaban os cumes dos Alpes. Garrigou cedera o liderado a Faber aínda que o recuperou rápido. Na descomunal etapa que finalizou en Chamonix (tras ascender por primeira vez o Galibier, ademais do Telegraphe, Aravis e Lautaret) xa estaba de novo á fronte da clasificación. Xorde entón un rival co que non contaba tanto. Paul Duboc imponse na etapas de Perpiñan e Luchon, ascende ao segundo posto da xeral, e transfórmase nunha ameaza real antes de afrontar a etapa reina dos Pireneos no que se encadean as ascensións ao Peyresourde, Aspin, Tourmalet e Aubisque. Duboc, pletórico, non espera. Ataca de longo e márchase en solitario sen que ningún dos seus rivais sexa capaz de achegarse a el. É un corredor en plenitude, consciente de que está ante unha ocasión única. Na cima do Tourmalet chega con oito minutos de vantaxe. Nunha clasificación por puntos, advírtenlle que non faga un gasto extra, que descanse o que poida e coma entre os portos para subir o Aubisque sen abafos. Así o fai. No val polo que serpentea a estrada recolle un bidón e algo de alimento. Na súa mente multiplícanse os cálculos sobre as cinco etapas que restan unha vez coroe o Aubisque. Pero nos primeiros quilómetros da ascensión final empeza a sentirse mal. Se para unha vez, dúas, tres. O seu estómago non acepta nada e entra nunha sucesión de nauseas e vómitos. Duboc esborrállase sobre a estrada, sen forza. Impotente ve pasar aos seus rivais. Brocco vai diante, Garrigou tras el. Alí vanse gran parte das súas ilusións. A duras penas, entre constantes vómitos e cólicos, chega á meta. Baleiro, derrotado.

Entón, os partidarios de Duboc e parte da prensa que segue a carreira lanzan o rumor de que Duboc foi envelenado, que o bidón que lle deron antes de subir o Aubisque é o causante do seu esborralle físico. O ambiente axítase, sinálase mesmo a Lafourcade, un corredor que non participa nesa edición e que é famoso polas súas beberaxes pero sobre todo as miradas vólvense cara a Garrigou. As escasas simpatías que esperta no pelotón e o feito de ser o gran beneficiado do colapso de Duboc convértenlle no sospeitoso perfecto. A situación chega a tal punto que o director do Tour, Desgrange, ponlle escolta persoal e témese de que nalgún punto da estrada alguén decida "vingarse" polo sucedido. Para engadirlle máis picante, o Tour pasa nas últimas etapas por Rouen, localidade natal de Duboc. Un problema moito máis serio. A cidade énchese de panfletos contra Garrigou nas que aparece unha suposta cita de Duboc: "Se non chego a ser envelenado agora mesmo sería o líder do Tour de Francia. Vostedes saben que facer cando o percorrido pase por Rouen".

Desgrange, que tamén recibiu algunha que outra carta ameazante, témese o peor e articula un plan para evitar calquera clase de incidente. Visten a Garrigou cun xersei escuro, cámbianlle de bicicleta, bórranlle o dorsal e ao seu paso por Rouen colócanlle un par de coches preto para que os espectadores apenas poidan darse conta da súa presenza. Mesmo pactan cos ciclistas que aceleren o paso pola cidade e déixense de saúdos e poses. Así conseguen que o líder do Tour atravese un pobo que lle esperaba case en armas e permítenlle chegar enteiro a París para gañar o seu único Tour de Francia. Co bigote ben aliñado e o xersei branco de pescozo alto impoluto.

Tamén a historia di que Gustave Garrigou elixiu un piñón máis grande que os seus adversarios, para pedalear lixeiro e coroar o Tourmalet sen botar pé a terra. Sendo o primeiro en conseguilo e gañar o premio especial de cinco moedas de ouro (100 francos franceses), que o Tour de Francia ofreceu en 1910 como premio especial para o primeiro ciclista capaz de escalar o Tourmalet sen baixarse da bicicleta.

Profesional de 1907 a 1914.

TRIUNFOS: 1907, campión de Francia de fondo na estrada, vencedor da París-Bruxelas, de dúas etapas do Tour de Francia e do Xiro de Lombardia.

1908, vencedor de dúas etapas da Volta a Bélxica e Campión de Francia en ruta.

1909, vencedor dunha etapa do Tour de Francia.

1910, vencedor do Circuíto Brescia e dunha etapa do Tour de Francia.

1911, vencedor da Milán-San Remo e do Tour de Francia, máis dúas etapas.

1913, vencedor dunha etapa do Tour de Francia.

1914, vencedor dunha etapa do Tour de Francia.

Nunca participou no Xiro de Italia nin na Volta a España.

TOUR DE FRANCIA: 1907 (2º, máis dúas etapas), 1908 (4º), 1909 (2º, máis unha etapa), 1910 (3º, máis unha etapa), 1911 (vencedor do Tour de Francia, máis duas etapas). 1912 (3º), 1913 (2º, máis unha etapa) e 1914 (5º).

Outros resultados dignos de mención: 1907 terceiro na Bordeus-París. 1908 segundo na Volta a Bélxica, 1909 segundo na París-Bruxelas, 1911 segundo no Campionato de Francia de fondo na estrada e segundo na Bordeus-París, 1912 segundo na París-Roubaix, terceiro na Bordeus-París e segundo na Milán-San Remo.

EQUIPOS: 1907-1908 Peugeot. 1909-1912 Alcyón. 1913-1914 Peugeot.

GIRO DE ITALIA 2019

Sera un 11 de mayo de 2019 cuando los ciclistas que decidan participar en la próxima 102ª edición del Giro de Italia, inicien en Bolonia un combate a dos ruedas que transcurrirá prácticamente por toda Italia, a excepción del paso por la República de San Marino, para finalizar un 2 de junio en una ciudad inmortal como es Verona.

Ambas etapas serán contrarreloj individual que harán completar los 3.518,5 kilómetros en total de esta edición que incluidos los 46,500 metros de altitud, harán que sea uno de los recorridos más difíciles de los últimos años.

Un recorrido que en esta edición se caracteriza por las tres contrarreloj, las seis etapas de dificultad baja adecuadas para los velocistas, las 7 de dificultad media y las 5 de dificultad alta. Habrá 7 llegadas cuesta arriba, incluyendo las contrarrelojes individuales de Bolonia y San Marino.

El Giro, una vez más, pretende ser diferente. Al contrario del Tour de Francia y de la Vuelta no forma parte del todopoderoso imperio ASO, la empresa francesa que gestiona ambas pruebas y, como siempre, pretende ir a su aire y su espíritu le lleva a apostar por el ciclismo clásico, lejos de los muros donde los ciclistas se retuercen y sin inclinarse en exceso por las etapas cortas y explosivas, las que son marca de los caminos que conducen a París y Madrid.

Si el Tour de Francia y la Vuelta a España apuestan por un nuevo ciclismo alejado del ajetreo de las contrarrelojes (solo habrá una en la ronda francesa y presumiblemente en la próxima Vuelta española), el Giro se decidirá el año que viene con tres etapas con de duelo contrarreloj; la inicial, en Bolonia; la intermedia, en la República de San Marino y la final, en las calles de Verona. Eso sí, tampoco se atreven a retroceder tanto en el pasado y ninguna de las tres son de excesivo kilometraje (8, 34 y 15), un giño para atraer a ciclistas como Tom Dumoulin, disgustado con un trazado del Tour que no le va y el ganador de la edición del 2017 y segundo este año por detrás de Chris Froome, quien difícilmente repetirá la experiencia italiana que le privó de llegar a Francia con la intensidad suficiente en sus piernas para luchar por una quinta victoria en París. Eso sí ganó tras el festival y la exhibición en la Finestre.

El gallo que se apunte al Giro no podrá ni mucho menos resguardar fuerzas si luego pretende pelear por el Tour. Hasta nueve etapas se han programado por encima de los 200 kilómetros, en un trazado que mirará las montañas de los Apeninos y por supuesto los Dolomitas, y que pasará por L´Aquila, en recuerdo al décimo aniversario del terremoto que destrozó la zonaPrueba de que habrá que apretar al máximo para adjudicarse la última “maglia rosa” en Verona está en el hecho de la dificultad de etapas como la penúltima, de carácter “dolomítico”, con final en el Monte Avena y nada menos que a 5.000 metros de desnivel positivo. O, sin duda, la gran etapa 16 que afrontará dos montañas tan duras como históricas, la Cima Coppi al paso del Gavia con sus 2.618 metros, la Montaña Pantani en el Mortirolo y la etapa Bartali a su paso por Bolonia-Fucecchio. Homenaje a Fausto Coppi en el centenario de su nacimiento con la llegada a Novi Ligure y Cuneo-Pinerolo.

Además de los deportes, habrá muchos temas socioculturales que se desarrollarán a lo largo del recorrido. Con la llegada a L´Aquila, 10 años después del terremoto que la sacudió el 6 de abril de 2009, será uno de los momentos más emocionantes de este Giro. La Corsa Rosa también recordará personajes y lugares que han hecho de la historia pasada y reciente de Italia como el “genio” Leonardo da Vinci 500 años después de su muerte o Indro Montanelli, ensayista y periodista histórico 110 años después de su nacimiento en Fucecchio. La llegada a Pesaro recordará al gran compositor Gioacchio Rossini.

¿Quién participara en este Giro?. No hay nada claro por ahora. Se lo piensa Geraint Thomas, el ganador del Tour de Francia, que renunciaría a un nuevo viaje por Francia a favor de Italia. Le gustaría ir a Mikel Landa, pero con tanta dureza es difícil que llegue como él querría al Tour, el gran reto del ciclista alavés para el 2019. Y, en cambio, si quiere correrlo el Campeón del Mundo, Alejandro Valverde,, porque en el Tour sufre más que se divierte y a los 39 años no está en el ciclismo ni quiere pasear el maillot arcoíris sin ánimo de disfrutar.

MAURICE GARIN

Maurice Garin alcumado “O Pequeno Deshollinador”, naceu en Aosta (Italia) o 23 de marzo de 1871. Faleceu aos 85 anos en Lens (Francia), o 18 de febreiro de 1957.
Maurice Garin, como outros tantos mozos do Val de Aosta gañábase a vida cruzando a fronteira para traballar de deshollinador, en diferentes cidades francesas. Era unha tradición nos Alpes o prover de deshollinadores que atendesen as chemineas das grandes cidades e das familias burguesas.

Estableceuse definitivamente (tras unha longa marcha a pé en compañía do seu pai e os seus irmáns) nun pobo chamado Lens, onde se librou de traballar como mineiro grazas aos seus dotes de albanel e á recomendación dun paisano chegado varios anos antes que el que lle conseguiu un traballo nunha empresa de albañilería.

Debido ao seu humilde oficio e ás súas reducidas medidas (1,62 m e 60 kg), cando se converteu nunha gloria ciclista foi coñecido co sobrenome do “Pequeno Deshollinador”.

 Entusiasmado polos éxitos dos primeiros velocipedistas, aforrou o suficiente para comprar unha bicicleta cando tiña vinte anos. Dous anos máis tarde convertíase nunha vedette, impoñéndose en dúas carreiras de gran fondo infestadas de sportmen, como se chamaba aos amateurs da época. Os 800 km. de París e a Dinant-Namur-Dinant.

Cunha regularidade de metrónomo, e unha coraxe e resistencia excepcionais, impúxose nos dous anos seguintes nas 24 horas de París, e a París-Le Mans (1896), e participou na primeira edición de París-Roubaix, proba que gañaría as dúas tempadas seguintes. A súa vitoria no Inferno do Norte provocou ondas de entusiasmo, e isto non é un eufemismo. No seu segundo triunfo, o velódromo de Parc Barbieux estaba abarrotado e os seareiros que non atoparon sitio nel subíronse ao tellado dunha casa veciña provocando o seu afundimento…

Nacera unha estrela. Unha estrela que crecería en todos os corazóns nos vindieros anos, nos que Maurice Garin, acompañado dos seus irmáns César e Ambroise, acumulou un bo número de vitorias.

Cando Henri Desgranges lanzou a idea do primeiro Tour de Francia, Maurice foi o primeiro en apuntarse. Todos os seus seareiros esperaban a súa vitoria, e non se viron decepcionados. Esta popularidade explica o porqué, ao ano seguinte, os comisarios esperaron catro meses para descualificarlle (pensarían que era mellor agardar a que se arrefriasen as paixóns desatadas polo seu triunfo na estrada). Se tomasen esta decisión a pé de meta, seguro que se produciu un motín con linchamentos entre as filas dos comisarios…

Este ciclista italiano de nacemento, aínda que posteriormente nacionalizado francés de finais do século XIX e comezos do XX pasou á historia por ser o primeiro vencedor do Tour de Francia en 1903. Pequeno de talla, pero infatigable e moi regular. Os primeiros éxitos dá súa carreira ocorreron en 1893, 1894 e 1895, moitos deles en probas de resistencia de 24 horas ou centos de quilómetros, que tingan lugar en pistas ou velódromos. En 1897 e 1898 acadou senllas vitorias na París-Roubaix, amais doutros triunfos. En 1902 gañou a prestixiosa pero desaparecida Bordeos-París.

Cando en 1903 naceu ou Tour de Francia, Garin xa tiña 32 anos, pero aínda era considerado un dos favoritos para a vitoria final en París, cousa que confirmou acadando 3 vitorias de etapa nun total de 6 e o triunfo final con case 3 horas de vantaxe sobre o segundo clasificado.

En 1904 acadou de novo a vitoria na Grande Boucle, con 1 vitoria de etapa, pero 4 meses despois foi desposuido do título acusado de ter feito parte do percorrido en coche, algo que o negou durante o resto dá súa vida. Nesa actuación foron eliminados dá carreira os 4 primeiros clasificados daquel Tour, non só Maurice Garin. Suspendido deportivamente por 2 anos, decidiu retirarse do deporte profesional.
Trala súa retirada montou un taller de bicicletas na cidade de Lens, e despois da Segunda Guerra Mundial mesmo creou un equipo profesional chamado " Garin". Baixo as cores vermello e branco dese equipo o holandés Piet Van Est gañou a Bordeus-París en 1950 e 1952.

En Lens o seu recordo aínda perdura nesta vila do norte de Francia, que puxo o seu nome ao velódromo local. En 2003 coincidindo co centenario da súa vitoria no Tour de Francia, unha rúa de Maubeuge foi renombrada tamén en honra súa.

Os seus irmáns César Garin e Ambrosio Garin tamén foron ciclistas profesionais.

 Convidado a dar a saída do Tour de 1953, Maurice Garin, con bo aspecto a pesar dos seus 82 anos, contentouse cunha breve alocución: "Os meus mozos amigos, xamais poderedes comprender as dificultades que tivemos que afrontar coas nosas máquinas rudimentarias, sobre estradas imposibles. Estas eran máis hostís que os nosos inimigos e, con todo, cantos belos recordos deixaron en min. O recordo dunha gloria xamais embazada, dunha vida que non alcanzase sen a bicicleta e, sobre todo, dunha promoción social inesperada". Entre as súas citas famosas esta a que lle dixo en 1902 a un xornalista: "Antes que campión son un home do pobo. Non sabía que estas dúas nocións faríanse consustanciales ao deporte ciclista".

MOMENTOS CLAVE DO PRIMEIRO TOUR (1903)

Eran setenta e seis na saída, diante do restaurante O Espertador, en Montgeron. Setenta e seis pioneiros partindo cara ao descoñecido neste primeiro Tour de Francia, corrido sobre seis etapas para unha distancia total de 2.407 km., ou sexa unha media superior a 400 km. por etapa.

O 1 de Xullo ás 15 h. 16’ deuse a saída cara a Lyon. Maurice Garin chegaría o primeiro ás 9 da mañá do día seguinte.

Os corredores puxéronse de novo en camiño, estaba vez cara a Marsella, na noite do 4 ao 5 ás 2 h 30’ da madrugada. Na Canebière, cara ás 17 h cruza a meta en primeiro lugar Acouturier, pero sen problemas para Garin posto que o Coloso abandonara na primeira etapa e non corría senón como parcial (unha categoría inventada polos organizadores, medorentos de quedar sen ciclistas en carreira). Pero esta fórmula apenas viviría dous días.

Na terceira etapa Acouturier púxose descaradamente de parte de Georget, polo que se decidiu separar os dous pelotóns. Primeiro saíu o dos corredores que optaban á clasificación xeral e, unha hora máis tarde, os parciais. Garin fixo toda a carreira na cabeza, atacando sen desmaio para eliminar aos seu máis temible inimigo: Georget. Garin chegou fresco á meta e aínda tivo arrestos para declarar aos xornalistas: misión cumprida, aínda que non ocultou a súa desilusión por perder ao sprint diante de Orange, Sanson e Pothier (que estiveron todo o intre á súa roda sen darlle un relevo).

A etapa que acababa en Bordeaux (268 km.), viu a súa saída ás 3 h da mañá diante do Café de Sion, onde un cinematógrafo proxectaba imaxes das etapas anteriores nunha saba branca. Esta vez foi Garin quen levou a etapa, aínda que só fosen os árbitros quen lle viu cruzar a liña de meta en primeira posición. Para moitos non houbo dúbida de que foi o Brúseles Sanson quen gañara a etapa dunha forma limpa e honrada pero…

O 14 de Xullo, en Nantes, venceu sen contestación posible asegurando a súa vitoria final xa que Georget abandonara, e a Pothier (a revelación) leváballe unha boa vantaxe. Non contentándose co adquirido ata entón, gañou a última etapa en París, entrando así na historia. A súa vantaxe sobre Pothier (2º), foi de 2 h 49’ 45”, e sobre Millocheau, 21º e último clasificado, de 6 h 24’ 22”.

Profesional de 1893 a 1904.

TRIUNFOS: 1893, vencedor da Dinant-Namur-Dinant e dos 800 quilómetros de París (sobre pista).

1894, vencedor das 24 horas de Lieja sobre pista, da Prix d' Avesnes-sur-Helpe e da París-Saint-Malo.

1895, vencedor das vinte e catro horas das Artes libres de París (sobre pista), da Guimgamp-Morlaix-Guingamp e Recordman do mundo dos 500 km sobre ruta detrás dun adestrador humano: 15 h 02' 32", entre o 3 e o 4 de febrero.

 1896, vencedor da París-Le Mans, da París-Mons e da Lieja-Thuin.

1897, vencedor da París-Roubaix, da París-Cabouig, da París-Royan e da Tourcoing-Bethure-Tourcoing.

1898, vencedor da París-Roubaix, da Valenciennes-Nouvion-Valenciennes, da Douai-Doullens-Douai, dos 50 quilómetros de Ostende (sobre pista) e da Tourcoing-Bethure-Tourcoing.

1901, vencedor da París-Brest-París.

1902, vencedor da Bordeus-París.

1903, vencedor do Tour de Francia, máis tres etapas.

1904, vencedor do Tour de Francia, máis unha etapa pero foi desposuído da vitoria catro meses despois, baixo testemuños que el negará durante toda a súa vida.

Nunca participou no Xiro de Italia nin na Volta a España.

TOUR DE FRANCIA: 1903 (1º, máis tres etapas) e en 1904 foi descualificado, pero gaño unha etapa.

Outros resultados dignos de ser mencionados: 1896, terceiro na París-Roubaix. 1898, segundo na Bordeus-París. 1899, terceiro na Bordeus-París. 1900, terceiro na París-Burdeos, segundo na Bordeus-París e segundo na Bol d´Or.

EQUIPOS: 1901-1904 A FranÇaise.

GINÉS GARCÍA

Ginés García Perán naceu en Esparragalero, Porto Lumbreras, Badaxoz (España), o 28 de febreiro de 1941.

Foi un ciclista español que destacou como contrarrelojista, aínda que na montaña tamén estaba sempre cos mellores. Pasou moi rapidamente pola categoría profesional á que chegara cun bo palmarés como amateur.

Foi un dos primeiros murcianos en correr o Tour de France e as grandes voltas, ademais mantívose líder da montaña do Tour do Porvir durante 11 días seguidos ata perdelo a mans de Felice Gimondi o último día por 11 segundos. Conseguindo así, ser o primeiro en asomarse no palmarés dunha carreira que levase disputando desde 1897.

En 1963 correu o Tour de Francia cun equipo que lideraba Federico Martín Bahamontes. Empezou traballando para el, pero nesa carreira foi ruinosa para Bahamontes, porque nos Pireneos, en lugar de triunfar como se esperaba, afundiuse, e aproveitando que ese foi o ano no que mellor anduvo Ginés no Tour cando abandonou Bahamontes quedaban trece etapas, Ginés García nunca fixo por encima do décimo sexto posto e na contrarreloxo do Parque dos Príncipes acabou cuarto, que era un bo resultado.

O lumbrerense colgouse a medalla de bronce en 1966 ao acabar en terceira posición, un posto que repetiría un ano despois no Campionato de España disputado en Sabadell.

Como anécdota, unha vez nunha revisión sanitaria os doutores que lle asistiron afirmaron que nunca antes viran a ninguén con esa gran resistencia e afirmouse que sen dúbida era o home co "peito" máis forte de Europa por aqueles anos.

En 1975, no seu pobo natal fundouse unha peña ciclista na súa honra co obxectivo de apoiar o ciclismo, fomentar eventos deportivos, exhibicións, colaborar e facilitar a preparación dos deportistas.

A súa carreira profesional como ciclista foi curta pero intensa. Iniciouse con 15 anos cunha bicicleta moi, moi, pero que moi mala. Fixarvos se era mala, que era unha que a alugaba por catro ou cinco pesetas a un taller que había en Porto Lumbreras.

 Con 24 anos, despois de correr un Xiro de Italia, tres Tours de Francia, dúas Voltas a España e de estar a piques de gañar un Tour do Porvir, retirouse en 1968 debido a un accidente de tráfico no que case lle custa a vida cando volvía de correr a Volta a Suíza.

 Debido a que os seus pais non tiñan diñeiro traballaba no campo, en todos os labores que se facían entón, por iso saíu tan pronto adiante, porque tiña unha capacidade de sufrimento que hoxe en día non teñen os rapaces. Así foi que despois do traballo tirábase dúas horas dando pedais naquelas bicicletas de aluguer, eran outros tempos diferentes.

No segundo ano que correu, chegou a facer 27 primeiros postos, ademais dunha chea de segundos e terceiros. Nunha carreira en Alacante colleulle un señor que o enrolou no equipo Cervexa O Aguia, levándolle a voltas por etapas importantes. Por mor daquilo seleccióno a Federación Española para correr o Tour do Porvir, que disputou tres veces, e despois estivo noutros tres Tours de Francia.

O seu primeiro Tour fixérao con 21 anos, sendo o máis novo de todos os participantes. Cando sufriu o accidente quedabanlle os mellores anos de carreira deportiva.

En 2012, por resolución de Alcaldía rendéuselle unha homenaxe no seu municipio, onde xa tiña unha rúa co seu nome.

Profesional de 1962 a 1968.

TRIUNFOS: 1962, vencedor dunha etapa da Volta a Cataluña e dunha etapa do Tour do Porvir.

1967, vencedor da Volta aos Vales Mineiros.

XIRO DE ITALIA: 1968 (45º).

TOUR DE FRANCIA: 1965 (27º), 1966 (28º) e 1967 (18º).

VOLTA A ESPAÑA: 1965 (31º) e 1967 (24º).

Outros resultados dignos de mención: 1962, terceiro na Volta a Cataluña. 1964, segundo no Campionato do Mundo de ruta en contrarreloxo por equipos, 1967, terceiro no Campionato de España de fondo na estrada.

EQUIPOS: 1962 Cervexa O Aguia. 1963 Faema-Flandria. 1964 Licor 43-Margnat-Pomba-Dunlop. 1965 Margnat-Pomba-Inuri. 1966-1968 Fagor. 

YO SALUDO EN LA CARRETERA, ¿Y VOSOTROS?.

En el ciclismo ya casi se puede decir aquel dicho que dice: “cualquier tiempo pasado fue mejor”. Pensaréis qué a que viene esto ahora que estamos en un periodo de transición, que para los que salimos a pedalear por placer y con la única pretensión de mantenernos en forma este periodo también tiene sentido.

Tomarse un respiro y desconectar de la bici antes que la cabeza te diga ¡Basta!, es la mejor forma de ascender un peldaño de nivel la próxima temporada.

Pero a lo que iba. De un tiempo a esta parte, estoy percibiendo que los ciclistas cuando nos cruzamos ya no nos saludamos como antes.

Sí, amigos sí, es una sensación que yo tengo y que en las charlas de Bar con la grupeta salto esta curiosa polémica que de cuando en cuando reabre el viejo debate sobre el gesto entre ciclistas que es tan antiguo como la propia bicicleta.

Cuando yo empecé a montar en bici, como cicloturista, todos nos saludábamos. Hoy, los chicos guay, modernos y jóvenes con años me dicen que durante aquellos años, los que practicábamos este sufrido y reconfortante deporte, éramos “cuatro gatos”.

A mí, esos argumentos no me valen, la verdad. Saludar entonces era una costumbre que se ha ido perdiendo poco a poco, por las razones que sean.

Porque antes saludábamos?, porque formábamos como una pequeña familia unida por una misma pasión, en la que cuando nos cruzábamos con otro ciclista, como nosotros, pensábamos algo así como que era “uno de los nuestros”, y lo saludábamos, claro. Hoy para los niños guayes, modernos y jóvenes con años eso no se lleva. Me argumentan que antes encontrarse un día laborable a alguien haciendo el mismo deporte que nosotros, era bastante raro y no cansaba soltar la mano del manillar para saludar, hoy parece ser que como somos muchísimos tendríamos que no soltar una mano, sino las dos y entonces que no merecería la pena salir a entrenar. 

Ahora, en efecto, y afortunadamente, sí que somos muchos más y, cuando salimos en bici, el cruzarnos con muchos otros ciclistas a todas horas, en cualquier lugar y en todo momento, es de lo más normal.

Pero lo cortés no quita lo valiente. La costumbre adquirida de saludar, no tendría que haberse perdido, al igual que saludamos a la gente que nos cruzamos por la calle.

Hay una cosa que es bastante cierta y que suele pasar aunque la gente que no se da cuenta. Si te cruzas con más de dos ciclistas que van juntos no saludas o cada vez se saluda menos.

Pero cuando uno sale solo, es diferente, parece que sí se siente esa necesidad de buscar el saludo, aunque siempre haya ingratas excepciones en las que con un gesto con la mano, o con la cabeza, o simplemente con un “hola” hemos saludado a nuestro “partenaire” y no se nos ha devuelto nuestro saludo. Y es que hay situaciones para todo.

Puede que sí somos una grupeta y vamos hablando entre nosotros no reparemos en quien viene buscando el saludo.

Es lógico, es posible que fuéramos entretenidos y no nos hayamos dado ni cuenta de la presencia de otros ciclistas.

Por supuesto que también los hay que son más o menos tímidos, más o menos amables, que nos saluden o no. De esa especie siempre hubo y los habrá.

Yo siempre saludo, lo he hecho y lo sigo haciendo desde que me subí por primera vez a una bici. No me entra en la cabeza el no saludar, por muy mal que vaya, ya sea cabreado, imbuido en mis pensamientos, o más o menos cansado. Saludo siempre.

Puede que muchos de vosotros penséis, o no entendáis, a qué viene tanto reclamo del saludo.

Es una forma de darnos cuenta de que formamos parte de un colectivo en el que nos necesitamos los unos a los otros.

Hoy le puede pasar algo a alguien que no conocemos: un pinchazo, una avería, un accidente…, conociéndonos o sin conocernos allí estaremos nosotros para ayudar a uno de los nuestros.

Y, al revés, puede que mañana nos suceda a nosotros y necesitemos asistencia de algún compañero que pase casualmente en aquel momento por allí.

Sé que habrá gente que se enojará si saluda y no es correspondida por alguno que se crea un pro, que te adelante arrancándote las pegatinas de la bici sin ni siquiera decirte algo y animarte.

Yo reivindico el saludo, siempre, como se hacía antes, como se hacía hasta hace poco, porque todos los colectivos se saludan: los moteros lo hacen, los camioneros también, los senderistas o excursionistas cuando se cruzan en la montaña siempre se saludan, porque son pequeñas o grandes familias, y el saludo es un signo de confianza entre nosotros, de complicidad, aunque en la sociedad en la que vivimos muchos pueden pensar, en efecto, que sólo se mira por uno mismo, en buscar el bienestar del individuo por encima del colectivo.

Nos hemos vuelto egoístas y esto se denota también cuando nos dejamos de saludar entre ciclistas.

Así que no perdamos por tanto este bonito gesto, esta tradición, por muchos que seamos en la carretera. Somos un colectivo único, que ahora ha de estar más unido que nunca.