xoves, 25 de outubro de 2012

VICENTE BLANCO

VICENTE BLANCO

Vicente Branco Echevarría, naceu en Larrabetzu (Biscaia, España) en 1884. Faleceu en Bilbao, o 24 de maio de 1957.
Foi un ciclista vasco profesional entre 1906 e 1913. Figura lendaria do ciclismo español. Alcumado o Coxo, foi o primeiro ciclista español que participou no Tour de Francia. A súa condición de illado e a súa escaseza de medios provocaron o seu abandono nas primeiras etapas.
A fascinante historia de Vicente Branco "O Coxo", descóbrenos unha vida castigada brutalmente, con dous graves accidentes que lle esnaquizaron os pés, pero que poucos anos despois, o 3 de xullo de 1910, presentábase na liña de saída da Grande Boucle.
Fillo de mariñeiro, traballou desde os 13 anos nun barco, primeiro como pique de cociña e máis tarde como palero na sala de máquinas, paleando carbón e aguantando condicións extremas de calor, forxándose un físico duro e unha alta resistencia ao sufrimento. Cando desembarcaba nos portos estranxeiros quedaba cegado vendo as primeiras bicicletas, Sempre que se lle presentaba a ocasión alugaba unha para darse uns paseos. Así se foron construíndo os seus soños de converterse nun campión do ciclismo.
Buscando un futuro máis próspero deixou o mar para traballar na industria metalúrgica, máis que a prosperidade o que atopou foi a desgraza en forma de graves accidentes. Con apenas 20 anos, na Basconia, unha barra de metal incandescente atravesoulle o pé esquerdo, esnaquizándollo case por completo. Dous anos despois, en Estaleiros Euskalduna, as engrenaxes dunha máquina atrapoulle o pé dereito, sufrindo a amputación dos cinco dedos.
Cos dous pés como muñones, Vicente Branco "O COXO", comezou a traballar na ría de Bilbao, cruzando xente dunha beira a outra. Conseguindo aforrar o diñeiro para comprar a súa primeira bicicleta, unha máquina vella, pesada e chea de óxido, que el mesmo desmontou peza a peza e restaurou con esmero. Pero aquela destartalada bici carecía de neumáticos e, sen medios para compralos, optou por colocar unhas grosas cordas de amarre de barcos que tiñan o mesmo grosor. A pesar de todos eses reveses e grazas á súa capacidade de sacrificio, nunca cejó no seu empeño de ser ciclista. Ao contrario, encima da bicicleta atopaba maior facilidade para desprazarse que andando cos seus esnaquizados pés, así que empezou a adestrar a diario.
En 1907 solicitou á Federación Atlética Biscaíña federarse para participar en probas rexionais. Mirándolle con compaixón e pensando que ese home desgarbado e coxo, con aquela ruína de bicicleta, nada podería facer no duro mundo do ciclismo. Con todo, cheo de ousadía e desenvoltura, convenceulles para que lle desen unha oportunidade nas carreiras que se disputasen en Bilbao. Nelas, destacou excesivamente, pola súa resistencia física como polo apetito voraz que mostraba nas comidas post carreira.
As numerosas anécdotas dan fe de que Vicente Branco para aquela época, facían de "O Coxo" un personaxe peculiar. Un día, nunha carreira pola rúas de Bilbao, quixo participar en calzóns. Ao ver que todos os participantes vestían equipamentos ciclistas que deixaban as súas pernas e brazos ao descuberto, non se lle ocorreu mellor idea que desprenderse dos seus pantalóns longos para intentar imitarlles, polo que estivo a piques de acabar no cárcere por escandalo publico.
As súas vitorias en carreiras locais e rexionais fixeron que a FAV nomeáselle o seu representante para os Campionatos de España de 1908, que se celebrarían en Xixón, e no que competindo cunha bicicleta en condicións derrotaría ás figuras nacionais da época.
Desta carreira cóntanse dúas anécdotas que deixan ás claras o seu peculiar carácter, entre a picardía e a inxenuidade.
Días antes dos Campionatos de España, dixéronlle que se comía moita carne estaría máis forte na carreira, así que inxeriu tantas chuletas que durante a viaxe a Xixón (que fixo en bicicleta), creu que se morría polas fortes diarreas que tivo. Xa durante a carreira do Campionato de España cun percorrido de 100 km., os participantes a metade da etapa debían asinar nun control de paso. A este punto chegaron catro ciclistas destacados, Vicente Branco apresurouse a ser o primeiro en asinar volvendo arrincar a fume de carozo, cando o seguinte ciclista foi a asinar deuse conta de que a punta do lapis estaba rota. Non había outra cousa coa que escribir, polo que tiveron que esperar a que o xuíz do control sacase punta ao lapis cunha navalla. Con esta artimaña, "O Coxo", gañou un tempo precioso que xa non lle poderían recuperar, gañando a proba. Tras cruzar a meta, caería desfallecido polo esforzo e as secuelas dos seus problemas estomacais polo atracón de carne. Ademais do titulo de campión de España, levou cincocentas pesetas, no que foi o seu primeiro gran premio en metálico.
Torpe para andar, sobre a bicicleta voaba, consagrándose como o mellor ciclista español do momento. Ao ano seguinte volvería repetir triunfo no Campionato de España disputado en Valencia, baixo a choiva e un piso infernal, avantaxando en máis de media hora ao segundo clasificado. Tras este éxito espectacular e outros resultados de mérito, o presidente da federación Biscaíña, Manuel Aranaz, anímouno a probar sorte na edición de 1910 do Tour de Francia. Nunca antes un español tomara parte nela. Vicente Branco estaba alí, en busca de aventura, fama e dos suculentos premios en metálico que se repartían.
Aquel ano Henri Desgrange, creador e organizador de Tour, tiña unha diabólica sorpresa: por primeira vez subiríanse os grandes portos pirenaicos (Peyresourde, Aspin, Tourmalet, Soulor e Aubisque), cimas que cos anos chegarían a ser míticas, nun trazado autenticamente infernal. Unha cuarta parte dos inscritos retirouse ao coñecer o percorrido, pero non o faría o noso protagonista, valente ata a temeridade. Nada lle botaría para atrás, nin sequera a falta de medios económicos que lle impedían pagarse un billete en tren ata París.
Vicente Branco collendo algo de comida, unhas moedas e a carta de presentación que o seu amigo e valedor Manuel Aranaz redactara para entregar a Desgrange, emprendeu rumbo á capital francesa; 1.100 km. que percorrería en bicicleta, empezando realmente o seu Tour de Francia. Tras cinco días a golpe de pedal, por estradas descarnadas, polvorientas e infestadas de fochancas e pedras, chegou a París o día previo ao comezo da carreira, coa bicicleta esnaquizada, extenuado e enfermo polo esforzo.
Alí contactou cun español chamado Joaquín Louro, que traballaba como mecánico na empresa de bicicletas Alcyon. Este proporciónolle unha bicicleta algo máis lixeira (15 kg.) e axudoulle a formalizar a súa inscrición na sede do xornal L´Auto. Levaría o dorsal 55 dentro da categoría dos corredores "isolés", popularmente coñecidos como os desherdados, xa que competían sen o apoio dun equipo profesional. Saían sos, á aventura, e tiñan que buscarse a vida para comer, aloxarse, reparar a bicicleta ou solucionar calquera contratempo que lles xurdise.
Xunto a outros 109 ciclistas o 3 de xullo de 1910 tomou a saída coa intención de completar as 15 etapas e 4.734 km. de que constaba aquela edición do Tour. Entre aqueles ciclistas estaban algúns dos máis prestixiosos do continente: Octave Lapiza, François Faber, Gustave Garrigou.
Acabou a primeira etapa, de 272 km. con final en Roubaix e numerosos tramos de pavés, en noveno lugar, a pesar de sufrir varias caídas. Pero a súa mala alimentación e precaria saúde debido ao brutal esforzo realizado os días previos só lle deixaron terminar dúas etapas. Ao terceiro día, sen alento, decide abandonar, incapaz de opor resistencia aos que el chamou "feras ben alimentadas". Deste xeito terminaba o seu soño na rolda gala, nunha edición que resultou especialmente dura. Só chegaron a París 41, quedando para a historia o berro de "ASASINOS" que Octave Lapize dedicou aos organizadores ao coroar o porto do Aubisque, naquela etapa infernal que inaugurou os colosos perenaicos.
A volta desde Francia fíxoa en tren e foi recibido na estación de Abando como un auténtico heroe, sendo desde entón unha celebridade. Logo daquela aventura Vicente Branco seguiu disputando carreiras e voltas por etapas ata que decide deixar a bicicleta en 1916. Casado e con dous fillos, cando se retirou dedicouse ao transporte de mercancías, meténdose en varios negocios que acabaron resultando ruinosos, deixándolle nunha difícil situación económica. A partir de aquí, pouco máis se soubo da súa vida, só que enfermou de próstata e morreu aos 73 anos.
No seu enterro alguén o recordou como o home que no seu corpo reunía máis cicatrices que todos os toureiros de España xuntos.
Deste xeito terminaba a vida deste deportista humilde e esforzado, un auténtico aventureiro, un home sen sorte pero cheo de tesón e pura coraxe.
 
O primeiro gran heroe español no Tour de Francia, protagonista dunha auténtica xesta de lenda.


Ningún comentario:

Publicar un comentario